శ్రీ ముత్తుస్వామి దీక్షితార్
- Pratap Ch
- 6 days ago
- 2 min read
Updated: 3 days ago
#ChPratap, #శ్రీముత్తుస్వామిదీక్షితార్‌, #SriMutthuSwamyDikshithar, #TeluguDevotionalStory
Sri Mutthu Swamy Dikshithar - New Telugu Story Written By Ch. Pratap
Published In manatelugukathalu.com On 12/08/2025
శ్రీ ముత్తుస్వామి దీక్షితార్ - తెలుగు కథ
రచన: Ch. ప్రతాప్
కథా పఠనం: మల్లవరపు సీతారాం కుమార్
కర్ణాటక సంగీత త్రిమూర్తులలో ఒకరైన శ్రీ ముత్తుస్వామి దీక్షితార్ (1775 – 1835) భక్తి, జ్ఞానం, సాహిత్య సమృద్ధి, రాగప్రావీణ్యం కలిగిన సంపూర్ణ సంగీతకారుడు. ఆయన మహా పండితుడు, ఆచారసంపన్నుడు, సాధనలో దృఢచిత్తుడు. కీర్తనలలో సంస్కృత భాషను అపూర్వంగా ఉపయోగించి, దయ, గౌరవం, ప్రశాంతతలతో సంగీతాన్ని అభివ్యక్తం చేశారు. ఆయన కృతులలో భక్తిరసమే ప్రధాన స్వరపరంపర, అందువల్ల అవి కేవలం వినోదం కాక, ఆధ్యాత్మిక అనుభూతులుగా నిలుస్తాయి.
ముత్తుస్వామి దీక్షితార్, ప్రసిద్ధ పండితుడు-సంగీతకారుడు శ్రీ రామస్వామి దీక్షితుల కుమారుడు. రామస్వామి దీక్షితులు ఔత్తర కశ్యప గోత్రానికి చెందిన ద్రావిడ బ్రాహ్మణులు. ఆయన 1735లో కాంచీపురంలో జన్మించి, ప్రసిద్ధ సంగీతకారుడు మెరత్తూరు వీరభద్రయ్య వద్ద విద్యాభ్యాసం చేశారు. ఈ సంప్రదాయపూర్వక సంగీత వాతావరణంలోనే 1775లో ముత్తుస్వామి దీక్షితార్ జన్మించారు. 1835లో ఆయన పరమపదించారు.
చిన్ననాటి నుంచే సంగీతం, శాస్త్రాలు, ఆధ్యాత్మికతల పట్ల ఆయన ఆసక్తి పెరిగింది. గురువుల మార్గదర్శకత్వంలో రాగస్వరాల లోతైన అర్థాన్ని గ్రహించారు. రాగాల భావాన్ని సూటిగా వ్యక్తం చేయడంలో ఆయనకు అసాధారణ ప్రతిభ ఉండేది.
ప్రధాన కృతులు మరియు ముద్ర
ముత్తుస్వామి దీక్షితార్ సుమారు 500 కీర్తనలు సృష్టించారు. వాటిలో "నవగ్రహ కృతులు", "పాంచభూత క్షేత్ర కృతులు", "కమలాంబ నవావరణ కృతులు" ప్రత్యేక ప్రాచుర్యం పొందాయి. ఆయన కృతులలో ఎల్లప్పుడూ "గురుగుహ" అనే ముద్ర ఉంటుంది, ఇది ఆయన ఇష్టదైవమైన సుబ్రహ్మణ్య స్వామిని సూచిస్తుంది.
ఆయన సమకాలీనులు కర్ణాటక సంగీత త్రిమూర్తులలోని మరో ఇద్దరు మహానుభావులు – శ్యామ శాస్త్రి, త్యాగరాజ స్వామి. ఈ ముగ్గురు కలసి కర్ణాటక సంగీతానికి అపూర్వమైన పునాదులు వేశారు.
ముత్తుస్వామి దీక్షితార్ జీవితంలో కొన్ని అరుదైన సంఘటనలు ప్రాచుర్యం పొందాయి. ఆయన వరణాసి, తిరువారూర్, కాశీ, కాంచీ వంటి పవిత్రక్షేత్రాలను సందర్శించి, అక్కడి దేవతల మహిమను కీర్తనలుగా మలిచారు. కాశీలో నివసించినప్పుడు ఆయనకు తాంత్రిక మరియు వేద శాస్త్రాల పట్ల లోతైన అవగాహన పెరిగింది. ఒకసారి, సంగీతసాధనలో నిమగ్నమై ఉన్న సమయంలో, తన గానంతోనే ఒక నాగుపాము ప్రశాంతమై వినిపించుకున్నదని చెబుతారు.
ఆయన కృతులు రాగబద్ధత, లయశుద్ధి, సాహిత్యప్రాసాధనం సమన్వయంతో ఉండేవి. ప్రతి కృతి ఆయన భక్తి, పాండిత్యం, క్రమశిక్షణకు నిదర్శనం. ఈ కారణంగా ఆయన కీర్తనలు కేవలం సంగీతపరంగానే కాక, ఆధ్యాత్మికపరంగానూ మహత్తర స్థానం పొందాయి.శ్రీ ముత్తుస్వామి దీక్షితార్‌కు అనేక రాగాలపై ప్రగాఢమైన మమకారం ఉన్నప్పటికీ, కొన్ని రాగాలు ఆయన ప్రత్యేకంగా ఇష్టపడినవిగా ప్రసిద్ధి చెందాయి. ముఖ్యంగా కాంభోజి, తోడి, కిరవాణి, హంసధ్వని, శంకరాభరణం, భైరవి, కాళ్యాణి, అనందభైరవి, ఖరహరప్రియ, శుద్ధసావేరి, రేవతి వంటి రాగాలలో ఆయన అపూర్వ కృతులు రాశారు.
ఆయన కేవలం సాధారణ ప్రాచుర్యంలో ఉన్న రాగాలలో మాత్రమే కాక, అత్యంత అరుదైన మరియు అప్పట్లో తక్కువగా పాడబడిన రాగాలలోనూ కృతులు సృష్టించారు. వాస్తవానికి, ఆయన సుమారు 190కి పైగా భిన్న రాగాలలో కీర్తనలు రాసారని సంగీత పరిశోధకులు పేర్కొంటున్నారు.
శ్రీ ముత్తుస్వామి దీక్షితార్ సంగీత ప్రస్థానం భక్తి, పాండిత్యం, క్రమశిక్షణ కలిసినప్పుడు కళ శాశ్వతమవుతుంది అని స్పష్టం చేస్తోంది. అరుదైన రాగాలను జీవంగా నిలిపే ప్రయత్నం ఆయన అద్భుతంగా చేసారు..ఆయన కృతులు నేటికీ సంగీతకారులకు ప్రేరణగా, భక్తులకు ఆధ్యాత్మికానందంగా నిలుస్తున్నాయి.
***
Ch. ప్రతాప్ గారి ప్రొఫైల్ కొరకు, మనతెలుగుకథలు.కామ్ లో వారి ఇతర రచనల కొరకు
విజయదశమి 2025 కథల పోటీల వివరాల కోసం
కొసమెరుపు కథల పోటీల వివరాల కోసం
మాకు రచనలు పంపాలనుకుంటే మా వెబ్ సైట్ లో ఉన్న అప్లోడ్ లింక్ ద్వారా మీ రచనలను పంపవచ్చు.
లేదా story@manatelugukathalu.com కు text document/odt/docx రూపంలో మెయిల్ చెయ్యవచ్చు.
మనతెలుగుకథలు.కామ్ వారి యూ ట్యూబ్ ఛానల్ ను ఈ క్రింది లింక్ ద్వారా చేరుకోవచ్చును.
దయ చేసి సబ్స్క్రయిబ్ చెయ్యండి ( పూర్తిగా ఉచితం ).
మనతెలుగుకథలు.కామ్ వారి ఫేస్ బుక్ పేజీ చేరడానికి ఈ క్రింది లింక్ క్లిక్ చేయండి. లైక్ చేసి, సబ్స్క్రయిబ్ చెయ్యండి.
గమనిక : పాఠకులు తమ అభిప్రాయాలను మనతెలుగుకథలు.కామ్ వారి అఫీషియల్ వాట్స్ అప్ నెంబర్ : 63099 58851 కు పంపవచ్చును.
రచయిత పరిచయం:
నా పేరు Ch. ప్రతాప్. నేను వృత్తి రీత్యా ఒక ప్రభుత్వ రంగ సంస్థలో సివిల్ ఇంజనీరుగా పని చేస్తున్నాను. ప్రస్తుత నివాసం ముంబయి. 1984 సంవత్సరం నుండే నా సాహిత్యాభిలాష మొదలయ్యింది. తెలుగు సాహిత్యం చదవడం అంటే ఎంతో ఇష్టం. అడపా దడపా వ్యాసాలు, కథలు రాస్తుంటాను.
Commentaires