హంసావతారం
- Ch. Pratap
- 11 hours ago
- 3 min read
#హంసావతారం, #Hamsavatharam, #ChPratap, #తెలుగుభక్తికథలు, #TeluguDevotionalStories

Hamsavatharam - New Telugu Story Written By Ch. Pratap
Published In manatelugukathalu.com On 16/12/2025
హంసావతారం - తెలుగు కథ
రచన: Ch. ప్రతాప్
శ్రీమద్భాగవతంలో, హంసావతారం అనేది భగవంతుని యొక్క ప్రసిద్ధ లీలావతారాలలో ఒకటి. ఇది జ్ఞానాన్ని, ఆధ్యాత్మిక తత్వాన్ని బోధించడానికి శ్రీమన్నారాయణుడు ధరించిన ప్రత్యేకమైన రూపం. ఈ అవతారంలో భగవంతుడు ఏ లోక సంక్షేమం కోసమో, ధర్మ సంస్థాపన కోసమో కాకుండా, కేవలం జ్ఞానబోధ కోసమే అవతరించడం విశేషం.
బ్రహ్మ దేవుడు సృష్టి కర్త అయినప్పటికీ, కొన్నిసార్లు ఆయనకు కూడా తత్త్వజ్ఞానం విషయంలో సందేహాలు కలుగుతాయి. ఈ హంసావతార కథ సృష్టి ఆరంభంలోనే జరిగింది. సనక, సనందన, సనత్కుమార, సనత్సుజాతాది మహామునులు (బ్రహ్మ యొక్క మానసపుత్రులు) అప్పటికే జ్ఞాన సంపన్నులు. వారికి అత్యంత గహనమైన ఆత్మ తత్వం మరియు భక్తి రహస్యాలు తెలియవలసి వచ్చినప్పుడు, వారు నేరుగా బ్రహ్మ దేవుడిని ఆశ్రయించారు.
ఆత్మ యొక్క అసలు స్థితి ఏమిటి? బంధం, మోక్షం ఎలా కలుగుతాయి? భగవంతుని యథార్థ స్వరూపం ఏమిటి? వంటి అత్యంత క్లిష్టమైన ప్రశ్నలను ఆ మునులు బ్రహ్మను అడిగారు. బ్రహ్మ కూడా వారికి తగిన సమాధానం చెప్పడానికి ప్రయత్నించినా, అది పూర్తి సంతృప్తిని ఇవ్వలేకపోయాడు. సృష్టి కార్యంలో నిమగ్నమైన బ్రహ్మకు, నివృత్తి ధర్మమైన తత్త్వజ్ఞానం సంపూర్ణంగా బోధించడం కష్టమైంది.
తనకు తగినంత జ్ఞానం లేకపోవడం వల్ల బ్రహ్మ దేవుడు చింతించి, శ్రీమన్నారాయణుని ధ్యానించాడు. అప్పుడు, ఆ మహామునుల సభలో, బ్రహ్మ దేవుడి సమక్షంలో ఒక శ్వేత హంస రూపంలో సాక్షాత్తు శ్రీమన్నారాయణుడు ఆవిర్భవించాడు. హంస నిర్మలమైన జ్ఞానానికి, వివేకానికి చిహ్నం. పాలు, నీరు కలిపి ఉంటే, హంస నీటిని వదిలి పాలను మాత్రమే స్వీకరించగలిగినట్లు, భగవంతుడు కూడా అసత్య ప్రపంచాన్ని వదిలి సత్యాన్ని (బ్రహ్మాన్ని) స్వీకరించే జ్ఞానాన్ని బోధించడానికి ఈ రూపాన్ని ఎంచుకున్నాడు.
మునులు ఆ దివ్య హంస రూపాన్ని చూసి, అది సాక్షాత్తు పరమాత్మ స్వరూపమని గుర్తించి, "ఓ ప్రభూ! మీరు ఎవరు?" అని అడిగారు. ఆ ప్రశ్న విన్న హంస రూపుడు చిరునవ్వు నవ్వి, తన ఉపదేశాన్ని ప్రారంభించాడు. శ్రీమన్నారాయణుడు హంస రూపంలో చేసిన ఈ ఉపదేశాన్ని హంసోపదేశం లేదా హంసగీత అంటారు. దీనిలో జీవుడు భౌతిక దేహం కాదు, ఇంద్రియాలు కాదు, మనస్సు అంతకన్నా కాదని, జీవుడు సచ్చిదానంద స్వరూపమైన ఆత్మ అని నిరూపించాడు. అజ్ఞానం వలన, దేహంపై, ప్రపంచంపై "ఇది నేను, ఇది నాది" అనే మమకారం పెంచుకోవడం వల్లనే జీవుడికి బంధం ఏర్పడుతుందని, అందుకే సమస్త విషయాలపై వైరాగ్యం పెంచుకోవడం, నిష్కామ కర్మలు ఆచరించడం మరియు భగవంతునిపై అచంచలమైన భక్తి కలిగి ఉండడం ద్వారానే మోక్షం సిద్ధిస్తుందని బోధించాడు. మనస్సును ఇంద్రియాల నుండి ఉపసంహరించి, ఆత్మపై లగ్నం చేయాలని ఉపదేశించాడు. చివరగా, "నేను (హంస రూపంలో ఉన్న పరమాత్మ) మరియు మీరు (జీవాత్మలు) వేరు కాదు. నేను పరబ్రహ్మమునే, సమస్త జీవులలో ఉన్న ఆత్మ నేనే," అని నిరూపించాడు.
హంసుని రూపంలో భగవంతుడు చేసిన ఈ ఉపదేశాన్ని విన్న సనక, సనందాది మునులు మరియు బ్రహ్మ దేవుడు సంపూర్ణ జ్ఞానాన్ని, శాంతిని పొందారు. ఈ అవతారం గురు-శిష్య పరంపర ద్వారా జ్ఞానాన్ని అందివ్వడానికి భగవంతుడు చేసిన మొదటి ప్రయత్నంగా భాగవతం వివరిస్తుంది.
హంసావతారంలో భగవంతుడు చేసిన ఉపదేశంలో ప్రధానంగా ఆత్మ మరియు పరమాత్మ యొక్క ఏకత్వాన్ని నొక్కి చెప్పాడు. జీవుడు తన అసలు స్వరూపాన్ని తెలుసుకోకుండా, అజ్ఞానం కారణంగా దేహమే తాను అని భావించి, త్రిగుణాల ప్రభావానికి లోనవుతాడు. ఈ భ్రాంతి నుండి బయటపడాలంటే, వివేకం ద్వారా నిత్యానిత్య వస్తు విచారణ చేయాలి. అంటే, మార్పు చెందే ప్రపంచాన్ని, దేహాన్ని అసత్యంగా, శాశ్వతమైన ఆత్మను సత్యంగా గుర్తించాలి. దీనికి అనుబంధంగా, నిష్కామ కర్మలు, వైరాగ్యం, మరియు అచంచలమైన భక్తి అనే సాధనలను అనుసరించడం ద్వారా మనస్సు శుద్ధి అవుతుంది. ఈ శుద్ధమైన మనస్సులోనే జీవుడు తన యొక్క సచ్చిదానంద స్వరూపాన్ని (తానే పరబ్రహ్మము అనే సత్యాన్ని) సాక్షాత్కారం చేసుకోగలడు.
సమాప్తం
***
Ch. ప్రతాప్ గారి ప్రొఫైల్ కొరకు, మనతెలుగుకథలు.కామ్ లో వారి ఇతర రచనల కొరకు
ఉగాది 2026 కథల పోటీల వివరాల కోసం
కొసమెరుపు కథల పోటీల వివరాల కోసం
మాకు రచనలు పంపాలనుకుంటే మా వెబ్ సైట్ లో ఉన్న అప్లోడ్ లింక్ ద్వారా మీ రచనలను పంపవచ్చు.
లేదా story@manatelugukathalu.com కు text document/odt/docx రూపంలో మెయిల్ చెయ్యవచ్చు.
మనతెలుగుకథలు.కామ్ వారి యూ ట్యూబ్ ఛానల్ ను ఈ క్రింది లింక్ ద్వారా చేరుకోవచ్చును.
దయ చేసి సబ్స్క్రయిబ్ చెయ్యండి ( పూర్తిగా ఉచితం ).
మనతెలుగుకథలు.కామ్ వారి ఫేస్ బుక్ పేజీ చేరడానికి ఈ క్రింది లింక్ క్లిక్ చేయండి. లైక్ చేసి, సబ్స్క్రయిబ్ చెయ్యండి.
గమనిక : పాఠకులు తమ అభిప్రాయాలను మనతెలుగుకథలు.కామ్ వారి అఫీషియల్ వాట్స్ అప్ నెంబర్ : 63099 58851 కు పంపవచ్చును.
రచయిత పరిచయం: https://www.manatelugukathalu.com/profile/pratap

నేను వృత్తిరీత్యా ఒక సివిల్ ఇంజనీర్ అయినప్పటికీ, నా నిజమైన ఆసక్తి, నా జీవనసారం సాహిత్యానికే అంకితం. తెలుగు పుస్తకాల సువాసన నా జీవితంలో 1984 నుంచే పరిమళించింది. అప్పటి నుంచి పఠనం నా అలవాటుగా కాక, నా జీవనశైలిగా మారింది. పుస్తకాలు నా మనసును తీర్చిదిద్దాయి, ఆ పఠనమే క్రమంగా రచనగా రూపాంతరం చెందింది. ఆలోచనల రూపం, అనుభవాల ప్రతిబింబం, హృదయానికి స్వరం — అదే నా రచన.
ఆధ్యాత్మికత, మానవ సంబంధాల లోతులు, సామాజిక స్పృహ, ప్రజాసేవ పట్ల నాలో ఉన్న మమకారం ప్రతి రచనలోనూ ప్రతిఫలిస్తుంది. నేను రాసే ప్రతి వాక్యం పాఠకునితో చేసే ఒక మౌన సంభాషణ. నా కలం కేవలం అక్షరాలు కాదు; అది జీవనాన్ని గ్రహించే ఒక మార్గం.
ఇప్పటివరకు నేను రచించినవి రెండు వందలకుపైగా కథలు, ఐదు నవలలు, రెండు వేల వ్యాసాలు. ఇవి పలు దిన, వార, మాస పత్రికలలో, అలాగే డిజిటల్ వేదికలలో వెలువడి విభిన్న వయస్సుల పాఠకులను చేరాయి. ప్రతి రచన నా అనుభవాల సారాన్ని పాఠకుని మనసుతో కలిపే ఒక మాధ్యమంగా నిలిచింది.
సాహిత్యం నాకు హాబీ కాదు — అది నా జీవిత యానం. కొత్త ఆలోచనలను అన్వేషించడం, తెలుగు భాషా సౌందర్యాన్ని కొత్త రూపాల్లో వ్యక్తపరచడం, సమాజానికి ఉపయోగపడే మార్గాలను వెతకడం — ఇవే నా సాహిత్య సాధనకు మూలాధారం. రచన ద్వారా మనసులను మేల్కొలపడం, మనసుల్లో విలువల జ్యోతిని వెలిగించడం నా నిశ్చయం.
ఇటీవల నా కృషికి గాను ఒక ప్రముఖ సంస్థ గౌరవ డాక్టరేట్ ప్రదానం చేయడం నా జీవితంలో ఒక విశిష్ట ఘట్టం. అది కేవలం గుర్తింపే కాదు, మరింత బాధ్యతను జోడించిన ప్రేరణ.
మన పురాణాలు, ఉపనిషత్తులు, వేద వాక్యాలలో దాగి ఉన్న ఆధ్యాత్మిక జ్ఞానాన్ని ఆధునిక పాఠకులకు అందించడం, వాటి సారాన్ని సమాజానికి చేరవేయడం నా సాహిత్య లక్ష్యం. ఆ దిశగా ప్రతి రచన ఒక నూతన యత్నం, ఒక అంతర్ముఖ ప్రయాణం.
సాహిత్యం నా కోసం కేవలం అభిరుచి కాదు; అది నా ఆత్మ స్వరూపం. నా కలం నా ఆలోచనలకు శ్వాస, నా రచన నా జీవితయానం.
